Voorkeursrecht

Gemeenten, provincies en het Rijk hebben in Nederland binnen bepaalde randvoorwaarden de mogelijkheid om op basis van de Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg) een voorkeursrecht te vestigen. In de meeste gevallen zijn het gemeenten die een voorkeursrecht vestigen. Indien een voorkeursrecht is gevestigd, is de eigenaar verplicht zijn onroerende zaak, wanneer hij tot verkoop daarvan wenst over te gaan, eerst aan de partij die het voorkeursrecht heeft gevestigd te koop aan te bieden. Indien een eigenaar zijn onroerende zaak niet wil verkopen, kan dit niet door middel van dit beleidsinstrument worden afgedwongen zoals bij een onteigeningsprocedure. Hoewel volgordelijk veelal eerst een voorkeursrecht wordt gevestigd, is dit geen noodzakelijke volgorde voor de overheid om tot onteigening te kunnen overgaan.

Motieven vestiging van het voorkeursrecht
Het vestigen van een voorkeursrecht past bij gemeenten binnen een actieve grondpolitiek. Immers, wanneer een gemeente beschikt over de grond kan zij bepalen hoe het bestemmingsplan wordt uitgevoerd, wat de prijs van de te verkopen bouwkavels zal zijn en aan welke partij de gronden voor bijvoorbeeld bedrijfs- of woondoeleinden worden verkocht. Naast de bovenstaande motieven kunnen er voor gemeenten afhankelijk van het plangebied nog tal van andere motieven zijn om het voorkeursrecht te vestigen.

Vergoeding
De partij die het voorkeursrecht heeft gevestigd is verplicht de marktwaarde van de onroerende zaak aan de eigenaar te betalen. In sommige gevallen wordt naast de marktwaarde ook zogenaamde ‘bijkomende schade’ aan de eigenaar vergoed. Denkt u hierbij bijvoorbeeld aan verhuis- en wederinrichtingskosten, aankoopkosten, deskundigenkosten e.d. bij de aankoop van een woonhuis.

Wat kunnen wij voor u betekenen?
Allereerst kunnen wij u als gemeente, provincie of het Rijk adviseren over de haalbaarheid van de vestiging van een voorkeursrecht. Vervolgens kunnen wij alle noodzakelijke stukken en brieven voor het vestigen van het voorkeursrecht ‘turn-key’ aanleveren. Wij stellen een planning voor u op, bereiden de college- en raadsvoorstellen en -besluiten voor en leveren alle stukken aan die nodig zijn om een voorkeursrecht te kunnen vestigen. Bovendien kunnen wij eventuele zienswijzen voor u behandelen en kunnen wij u adviseren bij bezwaar- en beroepsprocedures, waarbij wij rekening houden met de actuele jurisprudentie. Uiteraard is het ook mogelijk dat wij maar een deel van de werkzaamheden uitvoeren. Verder kunnen wij ook het onroerend goed taxeren, om zo de hoogte van de schadeloosstelling/ aankoopprijs te bepalen.

Meer informatie?
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Ilze Bottram.